Radyasyonun Zararları Nedir? (İnsana ve Çevreye)

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyon, hem yapay hem de doğal hali ile hayatımızın farklı birçok yerinde kullanılmasının yanı sıra bunun insan sağlığı açısından birçok değişik zararı vardır.

Elektromanyetik olarak tanımlanmış olan dalgaların ya da buna bağlı olan değişik parçaların aktarımına radyasyon adı verilir. Kozmik ışınlardan oluşan doğal ve aynı zamanda X ışını şeklinde olan cihazlar üzerinden verilen yapay olmak üzere iki türü vardır. Bunların zararları hakkındaki detaylar ise yazımızda.

Radyasyonun Sağlığa Olan Zararları Nelerdir?

Radyasyonun insan sağlığı üzerinde olumsuz birçok etkisi mevcuttur ve bunlar da şöyledir;

• İyonlaşan bir radyasyon yüzünden insan hücrelerinin bundan çok olumsuz bir şekilde etkilenmesi yapılan araştırmaların ardından görülmüştür. Bundan ötürü kansere kadar giden birtakım sorunlar görülebilir.
• Aynı zamanda radyasyon hastalığı olarak bilinen ve bu şekilde tanımlanmış olan bir problemi unutmamak gerekiyor. Dozu yüksek olmasından ötürü buna maruz kalan bir insanın karşı karşıya kalabileceği problemlerin arasında saç dökülmesi, halsizlik, kusma, bağışıklık sisteminin baskılanması görülebilir. Tabi ki ölüm riskinin de öne çıktığını unutmayalım.
• Genetik anlamda etkilerinin arasında ise DNA mutasyonu literatüre girmiştir. Bir mutasyon durumu yaşanabilir. Bu ne yazık ki sınırlı bir sorun değildir. İlgili insandan sonra gelecek ve ona ait olan nesillerde de görülmesi ihtimali çok yüksektir. Bundan dolayı doğuştan gelebilecek birtakım anormallikler yaşanır.
• Kanser ise uzun süreli bir biçimde maruz kalınmasının ardından görülür. Mevcut riski yukarıya çeken radyasyondan ötürü hücreler çok anormal bir şekilde büyümeye başlar. Bu da kanseri tetikler. Genellikle dünyanın farklı yerlerinde görülen nükleer kazalardan sonra bunların çok sık şekilde yaşanması kayıt altına alınmıştır.
• UV olarak bilinen güneş radyasyonu ise daha farklı bir türüdür. Çok miktarda güneş ışığına maruz kalınmasının ardından hem göz hasarı görülebilir hem de cilt kanseri ortaya çıkabilir.
• Son olarak kronik etkilerinin de bulunduğunu unutmayalım.

Radyasyonun Çevresel Zararları Nelerdir?

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyonun sadece insanlara değil aynı zamanda çevreye de vermiş olduğu birçok farklı zarar söz konusu olmasından ötürü bunlar hakkındaki detaylara bakalım;

Tabi ki radyasyon kirliliği bunların arasında hemen öne çıkar. Olası bir patlama veya sızıntının ardından atıkların genellikle çok iyi bir biçimde yönetilmesi şarttır. Ancak bunun yapılmaması durumunda ise çevreye sızmaya başlarlar. Aynı zamanda bu durum gerek toprağı gerekse de suyu etkiler. Havanın da bundan olumsuz bir şekilde etkilenmesinden ötürü insan hayatı açısından oldukça elverişsiz bir durum ortaya çıkmış olacaktır.

Uzun süreli diyebileceğimiz birçok etki olmasından ötürü bu durum ilgili yerdeki ekosistemin tam anlamı ile bozulması demektir. Genellikle bunun bazen yüzlerce bazen ise binlerce yıl boyunca devam ettiği farklı örneklerde karşımıza çıkar. Kalıcı sorunlar işte bunun beraberinde gelmiş olur.

Tüm bunlar doğal olarak ilgili yerde bulunan veya yaşayan insanların sağlığını da etkiler. En kötü sonuçlardan bir diğeri ise bazı türlerin bunun ardından yok olmasıdır. Bu hem bitki hem de hayvan türleri olabilir. Bundan ötürü radyasyon sızıntısına karşı gerekli önlemlerin ve tedbirlerin alınması şarttır. Dünya üzerinde farklı ülkelerde yaşanan radyasyon sızıntılarından ötürü bazı hayvanların ve bitkilerin bundan çok olumsuz şekilde etkilenmesi de sonuçların arasında karşımıza çıkar.

Radyasyonun Akut Sendrom Zararı Nedir?

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyonun aynı zamanda akut sendrom olarak tanımlanmış olan bir zararı da vardır. Yüksek miktarda buna maruz kalınmasının sonrasında hemen ortaya çıkmasından ötürü işte buna akut adı verilir. Hızlı bir biçimde kendisini gösterir. Genellikle çok büyük ve telafisi zor olan sorunları tetikler.

Bunun en bilinen sonuçlarından birisi yanıklardır ve vücudun çok değişik yerlerinde görülmesi olasılıkların arasında öne çıkar. Bazı insanlarda ise organ hasarı gelişir. Bunun genellikle iç organları etkilemiş olduğunu unutmayalım. Tabi ki bunun yaşanmasının ardından insan sağlığının tehdit edilmesi de ne yazık ki çok olasıdır.

Tüm bunlardan farklı olarak hem ölümlerin görülmesi hem de kemik iliği üzerinde ortaya çıkan baskılama da radyasyonun akut olarak ifade edilmiş olan zararlarının arasında bulunur. Bundan ötürü korunmak şarttır.

Radyasyon Genetik Mutasyona Yol Açar mı?

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyonun bir diğer zararı ise genetik mutasyondur. Bunun anlamı ise DNA üzerinde ortaya çıkan değişimlerin sonrasında farklı organizmaların görülmesidir. Genetik yapının zarara uğraması telafisi çok zor olan belli durumların ortay acıkması demektir. Zararları şöyle sıralamak gerekiyor;

Gen işlevsizliği bunlardan birisi olmasının yanı sıra DNA üzerindeki çiftlerin doğrudan etkilenmesi gibi bir durum vardır. Bunun sonrasında ise genetik kodların sorunsuz şekilde veya bir diğer ifade ile doğru bir biçimde çözülmesinin önüne geçilir.

Aynı zamanda kromozom sayısında farklılıklar olabilir. Hücrelerin bu anlamda adedi değişir. Bunun gerçekleşmesinin sonrasında ise oldukça ciddi olarak tanımlayabileceğimiz sağlık sorunları ortaya çıkacaktır.

Radyasyon sonrasında gen yinelemeleri görülebilir. Bunun anlamı ise yanlış bir biçimde genlerin çoğalması demektir. Hem protein üretimi hem de anormallikler bunun en ciddi sonuçları arasında bulunur. Tabi ki kromozom yapısına dair değişiklikleri de unutmayalım.

Radyasyon ile alakalı olası zararların arasında saymamız gereken en son şey ise tek nükleotid olarak bilinen farklılıklardır. Doğru olarak genetik kodun okunması bundan ötürü engellenmiş olacaktır. Normal protein işlevleri de çok büyük bir zarar görür.

Radyasyonun Yanık Olarak Tanımlanmış Zararları Nelerdir?

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyona maruz kalınmasının ardından farklı birçok yanık durumu ortaya çıkar. Bunların arasında dermatit ilk sırada gelir. Bunu aynı zamanda radyasyon derisi şeklinde de tanımlamak mümkündür. Vücudun belli kısımlarında görülür. Cilt tahriş olmasından ötürü bu da yanık durumunun görülmesi demektir. Genellikle buna maruz kalmış olan kişiler büyük bir acı hissederler.

Diğer etkilerinin arasında ise kabarcıklar, kaşıntı, şişlik, kızarıklık vardır. Elbette bunun dozajı merak edilmesinin yanı sıra genellikle maruz kalınan radyasyon miktarı ile alakalıdır. Bununla paralel olan bir diğer sonuç ise mevcut yaralarda ortaya çıkan geç iyileşme durumudur. Bu süreç çok daha uzun ve sancılı olur.

Radyasyondan Nasıl Korunur?

Radyasyonun zararları nedir: Radyasyonun ortaya çıkarmış olduğu farklı zararlardan korunabilmek için her zaman kaynağı tam anlamı ile tanımak şarttır. Röntgen cihazları, nükleer silahlar, aynı zamanda radyolojik özelliklere sahip olan değişik tesisler bunların arasında öne çıkar. Tabi ki profesyonel bir şekilde rehberlik alınmak zorundadır. Özel ekipmanların giyilmesi bir diğer dikkat çeken koruma yöntemidir. Buna göre kurşun kaplamalı olarak bilinen kıyafetler tercih edilir. Miktarının azaltılması, tedavi görüşmesi diğer hususlardır.

Son olarak ise radyasyonun nerelerde yer aldığını da ifade edelim. Elbette nükleer tesisler bunların arasında bulunurken mevcut radyasyona buraya giden veya burada çalışan insanların maruz kalması ihtimali yüksektir. Sağlık amacı ile kullanılan görüntüleme araçları da bunların arasında yer alır. Elbette bunun bilinen en iyi örneği röntgendir. Bundan ötürü birçok uzman, çok sık bir şekilde röntgen çekilmemesi gerektiğini açık şekilde ifade ettiklerinden işte buna göre hareket edilmelidir.

İlginizi Çekebilir;