Müslümanlıkta Yardımlaşma

İslam dinini yardımlaşmaya önem veren ve teşvik eden bir dindir. Daha önce gönderilen dinlerde yardımlaşmaya yer verilmiş fakat hiçbir din İslam kadar yardımlaşmanın üzerinde durmamıştır. İnsan tek başına hayatını idame ettirebilir fakat insanların yardıma ihtiyaç duyduğu anlar hayatın içinde yer almaktadır. Sadece maddi olarak değil manevi anlamda da insanlar diğer insanlara gerek duyar. Müslümanlıkta yardımlaşma için bir sınırlama yoktur. Sadaka, zekât, insanlara kibar davranmak, gülümsemek ya da güzel söz söylemek yardımlaşmanın içinde yer almaktadır. Yardımlaşma insanların güvenini ve birbirleri ile ilişkilerini kuvvetlendiren bir ibadet olarak görülür.

İslam’ da Yardımlaşma Nedir?

İnsanlar bireysel olarak ya da gruplar halinde diğer insanlara yardım ederler. Yardımlaşma toplumlarda dayanışma ile birlikte tanımlanır ve bu iki terim birbirinden ayrılamaz. Müslümanlık’ ta yardımlaşma sadece kendi dininden olana yapılmaz. İslam dini ayrım gözetmeden bütün insanlara yardım etmeyi emreder. Yapılan her yardım için sevap kazanma ve öldükten sonra yardım eden müminin isteyerek gerçekleştirdiği yardımların kendisine sevap kazandırmaya devam edeceğine inanılır. Yardımlaşma İslam’ da yardımlaşma iki şekildedir. Bu yardımlaşmalar:

• Zorunlu Yardımlaşma: bu yardımlaşma Kur’an-ı Kerim’ de emredilen ve belirli şartlar altında zengin olarak kabul edilen kişilerin diğer insanlara yaptığı yardımlardır. Bu yardımlaşma farz ve vacip olarak isimlendirilir. Farz olan yardımlaşma yalnızca ihtiyacı olan kişilere nakdi ya da ayni olarak yapılır. Zorunlu yardımlaşma Müslümanın dini görevidir. Durumu olan her Müslüman yerine getirmek ile yükümlüdür.
• Gönüllü Yardımlaşma: Farz olmayan insanların istedikleri için yaptıkları yardımlardır. Herhangi bir şart yoktur. İçinden gelen her Müslüman bu yardımı yapabilir. Nafile ve tasavvuf olarak da isimlendirilen bu yardımlaşma için sınırlar yoktur. Kişiler maddi ya da manevi olarak gönüllü yardım edebilir.

Yardımlaşma Niçin Önemlidir?

İslam dininde yardımlaşma için vakıflar kurularak ihtiyacı olan her insana ulaşmak hedeflenir. Kurulan bu vakıflarda dil, din ve ırk ayrımı olmadan her insan faydalanabilir. Bu vakıflar yalnız insanlara değil zor durumda kalan hayvanlarda yardım edilmektedir. Yardımlaşmanın toplum ve bireylere sağladığı faydalar:

• Yardım eden dini görevini yerine getirirken yardım edilen kötülüklerden korunur ve günah işlemekten uzaklaştırılır.
• Yardımlaşma kişiler ve toplumda olumsuz duyguların oluşmasını engeller. Güven duygusu ve sevgi bağları güçlenir.
• Dinimiz genel olarak Müslümanların yardım eden taraf olmasını tavsiye eder.
• Yardımlaşma insanların birbirini anlamasını kolaylaştırır ve empati yeteneğini artırır.
• Yardımlaşma ile hırsızlık, dilenme ya da farklı suçlar toplumda azalır ve zaman içerisinde tamamen kaybolur.

Kur’an’ da Yardımlaşma Var Mı?

İslam dini yardımlaşma üzerinde yükselir ve genişler. Yardımlaşma ile alakalı ayetler Kur’an-ı Kerim’ de yer alır. Yardımlaşmanın nasıl olacağı, ne zaman yapılacağı ve kimlerin farz olan yardımları yapmak ile yükümlü olduğu ayrıntılı olarak anlatılır. Müslümanlıkta yardımlaşma önemlidir ve durumu olan her insan maddi, durumu olmayan insanlar ise manevi olarak diğer insanlara yardım eder. Allah böyle emreder.

İslam’da Yardımlaşma ile Alakalı İbadetler Nelerdir?

İslam yardımlaşma ve paylaşma duygularını güçlendiren, insanlara yardımı emreden bir dindir. Yardımlaşmayı sağlama amacıyla pek çok emri bulunmaktadır. Kişi cimrilikten kurtaran yardımlaşma aynı zamanda toplumda adaleti sağlamaktadır. İslam’da yardımlaşmayla alakalı ibadetler şunlardır;

• Zekât: Zenginlerin mallarının bir kısmını senede bir defa ihtiyaç sahiplerine paylaştırmasıdır. İslam’ın şartlarından birisi olan Zekât gücü yetene farzdır. Belirli ölçüleri bulunan bu ibadette köle, yoksul, yolcu, fakir, Allah için çalışanlar, borçlular ila kalpleri İslamiyet’e ısındırılmak istenen bireyler ön plandadır. Malın bereketlendiren Zekât yardımlaşmada en etkili yöntemdir.
• Sadaka: Yardımlaşmanın diğer şekillerinden biridir. Gönüllü olarak gerçekleştirilmektedir. Allah rızası hedefiyle verilen sadakada karşılık beklenmez. Karşılıksız yapılan bütün yardımlar hem maddi hem manevi olabilir. Tebessüm, güzel sözler söyleme, dua, eşyayı taşıma bile sadakanın içerisindedir. Malın artmasını sağlar, günahlar silinir, belalardan korur.
• İnfak: Para ila malı Allah yolunda harcama anlamına gelir. Cihat, okul, cami, yetimhane, hastane yapma benzeri işleri kapsar. Ayrıca yoksullara, ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyi içermektedir. Allah’ın rızasına nail olma hedefiyle gerçekleştirilir. Bu ibadet toplumsal ihtiyaçları giderme, sosyal adalet sağlama bakımdan etkilidir. Kur’an-ı Kerim’ de geçmektedir.

Bunlar dışında hediye, vasiyet, şefaat gibi olgular yardımlaşmanın temelindedir. Başkaları adına Allah’tan yardım istemek, onlara dua etmek de yardımdır. Müslümanın diğer müminlere karşı yaptığı iyi niyetli hareketlerin çoğu yardımlaşma kapsamına girer. Yoldaki taşı kenara koymak bile öteki insanlara yardım sayılır.