Müslümanlıkta Organ Bağışı

Dinimiz her zaman insan için faydalı ve güzel olan şeyleri emir ve tavsiye etmiştir. Yardıma ihtiyacı olana yardım etmek İslam’ da önemlidir. Hastalık konusunda da aynı durum geçerlidir. Hasta olan insana iyileşmesi için yardım etmek sevap ve Allah rızasına ulaşmayı sağlar. Organ bağışı dinimizde caizdir. Organ bağışı insanlara iyilik yapmanın ve yardımlaşmanın bir yoludur. İslam dini ayetler ve hadisler ile Müslümanlara yardımlaşma ve iyiliği emreder bu durumda organ bağışı yapmak dinen sakıncalı olarak görülemez.

Öldükten Sonra Organ Bağışı Sevap Mı?

Yardımlaşma ve iyilik konularına önem veren bir din olarak İslam organ bağışını yasaklamaz. Temelinde insanları koruma olan bir dininin böyle ir yasak getirmesi söz konusu değildir. Bu sebepten Müslümanlıkta organ bağışı için belirli şartlara dikkat edilerek gerçekleştirildiğinde caizdir. Organ bağışı için dikkat edilmesi gereken dini şartlar:

1. Zorunlu bir durum olmalı, kişinin iyileşmesi veya hayatta kalması için başka bir yolun olmadığı alanında tecrübeli doktorlar tarafından belirlenmeli.
2. Hasta için organ bağışından başka bir çare olmadığına doktorun kesin inancı,
3. Bağış yapan kişinin organları alınırken hayatta olmaması,
4. Organ bağışçısının vefat etmeden izin vermiş olması ya da ailesinin organ bağışını onaylaması,
5. Bağışı veya aile bireylerine organ bağışı için ödeme yapılmamalı,
6. Hasta olan kişinin tedavi şeklini kabul edip, onaylaması,

Bu şartlar sağlandığında gerçekleştirilecek organ bağışları ve organ nakilleri konusunda dini olarak bir engel ortaya çıkmaz. Aynı zamanda bu şartlar kanuni ve ahlaki olarak da önemli olan kurallardır.

Hangi Organlar Bağışlanamaz?

Hasta insanlar ve aileleri için umut olan organ bağışı İslam dininde bir yardımlaşma ve iyilik örneğidir. Ancak her zaman ve her durumda organlar bağışlanamaz, bağış yapılan organlar ise bazen kullanılamaz. Müslümanlık’ ta organ bağışı için şartlar olduğu gibi tıbbi anlamda da uyulması gereken koşullar vardır.

Sağlık sorunu bulunmayan ve on sekiz yaşından büyük, kendi kararlarını alabilme yeteneğini olan her insan organ bağışı yapabilir. Organ bağışı; akciğer, kalp, böbrek, pankreas, karaciğer, göz kornea tabakası, kalp kapağı, kemik iliği benzeri dokular ve organlar için uygulanır. Bu organların bağışı yapıldığı zaman nakil bağış yapan kişinin vefat etmesi ile gerçekleştirilir. Böbrek nakli ve kemik iliği gibi bağışlar, bağışçılar yaşarken yapılabilir. Organ bağışı ya da nakil yapılamayan durumlar vardır. Bu durumlar:

• Bağışçı belli bir yaşın üstünde ise çok nadir organları alınmaz veya başka bir çözüm yoksa alınır.
• Hayatta iken karaciğer bağışı yapılabilir, karaciğer bağrışıcısı hayatta ise organın bir bölümü alınır.
• Organ bağışı yapan kişinin bulaşıcı bir hastalığı ya da bağışladığı organda ur/tümör var ise organ nakli gerçekleşmez.
• Bağışlanan organda vücudun farklı bölümlerine sıçrama özelliği olan bir kanser türü var ise organ nakli yapılmaz.

Organ Bağışı Yasal Mı?

Organ bağışının yasal temeli 1979 yılında çıkarılan 2238 sayılı yasa ile oluşturulmuştur bu neden ile ülkemizde organ bağışı yasaldır. Kanunlara uygun olarak organ bağışçısı olunabilir. Ayrıca Müslümanlıkta organ bağışı için gerekli şartlar sağlandığı zaman dini açıdan hiçi mahsur bulunmaz.

Kuran-ı Kerim’de Organ Bağışı Geçiyor Mu?

Kur’an-ı Kerim’de organ bağışı ya da dokunaklı ile alakalı hangi bir ayet bulunmaz. Aynı şekilde buna dair bir hadis-i şerifte yoktur. Ancak İslamiyet’te hayatın kutsal olduğuna, insanların birbiriyle yardımlaşarak yardım etmesine dair vurgu yapan birçok ayet bulunur.

Kur’an-ı Kerim’in indiği dönemlerde böyle bir konunun bulunmamasından kaynaklı olarak kesin bir hüküm yer almaz ama kutsal kitabın delaletlerinden peygamberin sünnetinden çıkarılan genel kaideler bulunur.

Açık hüküm olmamasına rağmen her devirde ortaya çıkan yeni konular hakkındaki hükümler benzer konular ile kıyaslanarak hükme bağlanır. Dolayısıyla organ bağışı konusunda aynı yöntemi başvurulması gerekir.

• Bazı âlimler ölü ya da dirilerden alınan organlardan faydalanılmasını caiz görmezken birçok ulemaya göre bunda herhangi bir sakınca yoktur.
• Maide suresinin 32. ayetinde Allah insan hayatının kutsallığını vurgularken bu bağlamda organ bağışının da hayat kurtaran bir eylem olması düşünüldüğünden caiz olarak değerlendirilir.
• İnsan hayatını kurtarmak yaşam kalitesini arttırmak amacıyla bir iyilik olarak değerlendirildiğinde Kur’an’daki birçok ayet göz önüne alınır.
• Ayetlerde insanlara yardım etmenin zorda olanlara destek olmanın önemi açıkça yazar.

Kur’an-ı Kerim Müslümanların birbiriyle kardeş olduğunu ve birbirlerine yardım etmeleri gerektiğini belirttiğinden dolayı İslam kardeşliği anlayışı ile organ bağışının herhangi bir sakıncasının olmadığının çoğu zaman altı çizilir. Bu konuda detaylı fetva alabilmek adına din âlimlerine ya da diyanete danışmak gerekir çünkü farklı mezhepler ve âlimler arasında görüş farklılıkları ortaya çıkmaktadır.